MARS
Mars kızıl gezegen olarak bilinmektedir. Güneş sisteminde dördüncü sırada yer almaktadır. Uzun yıllar üzerinde yaşam olduğu öne sürülen mars’ın çapı dünyanın yarısı kadardır. Eski yunan uygarlığında mars savaş tanrısı olarak adlandırılır. Eski yunanlıların bunu gezegenin kızıl rengi dolayısıyla verdiği tahmin edilmektedir. Güneş sisteminde dünyadan sonra yaşam için en elverişli gezegen olduğu bilim insanları tarafından söylenmektedir.
Gezegenin oluşum sürecinde tektonik hareketleri olan kızıl gezegen mars’ın çok uzun yıllardır sakin olduğu biliniyor. Dünyamız üzerinde sıkça görülen yanardağ aktiviteleri ve kıvrılmış dağ silsileleri kızıl gezegende görülmemektedir. Erimiş manto üzerinde duran kalın kabuk, yer altı aktivitelerinin yüzeye çıkmasına izin vermektedir. Gezegenin yüzeyinde erozyon izleri görülmektedir. Bu izler gezegende bir zamanlar su olduğunun kanıtıdır. Erozyon izlerinin yaklaşık olarak 4 milyar yıl önceden oluştuğu tahmin edilmektedir. Yapısı genel olarak dünyamıza benzeyen kızıl gezegen 35 ile 80 kilometre arasında değişen bir kabuk kalınlığına sahiptir. Mars’ın çekirdeği yaklaşık olarak 1.700 kilometre yarıçapındadır.
1965 yılında ilk uydu (Mariner IV) gezegene ulaştı. 1997 yılında uzay aracı (Mars Pathfinder) kızıl gezegene iniş yaptı. 2004 yılında Spirit ve Opportunity isimli uzay araçları kızıl gezegene iniş yaparak birçok değerli bilgi ve görüntüyü dünyamıza aktarmaya başladı. Günümüze kadar kızıl gezegene çok sayıda uydu gönderilmiş ve gezegen hakkında birçok bilgi toplanmıştır.
Kızıl gezegenin çok ince bir atmosferibulunmaktadır. Atmosferin yüzde 95’i karbon dioksitten oluşmakta, atmosferde az miktarda oksijen, azot, argon ve su buharı da bulunuyor. Atmosferin oluşturduğu sera etkisi gezegenin yüzey sıcaklığını sadeci birkaç derece ısıtabilmektedir. Kutupları kuru buz da denilen donmuş karbondioksitle kaplı olan kızıl gezegen de yaz aylarında ısının yükselmesiyle birlikte kuzey kutbunda bulunan bu karbondioksit buzulları tümüyle erir ve geriye az bir miktar su buzu kalır. Gezegenin güney kutbunda ise karbondioksit bütünüyle erimediği için bu kısımda su buzunun bulunup bulunmadığı henüz bilinmemektedir.
Kızıl gezegende 24 kilometre yüksekliği ile en yüksek dağı Olympus Mons, tabanı 4 bin kilometre çapında, yüksekliği 10 kilometre civarında yanardağ benzeri bir oluşum olan Tharsis, 4 bin metre uzunluğunda ve 7 kilometre derinliğinde bir vadiler sistemi olan Marineris vadileri bulunmaktadır.
Gezegeninin 2 küçük uydusu bulunmaktadır. Bu uydular gezegene yakın bir yörünge ile gezegenin etrafında dönerler. Büyük olan uydu Phobos 11 kilometre yarıçapındadır ve kızıl gezegene sadece 9 bin kilometre mesafededir. Küçük olan uydu Deimos ise 6 kilometre yarıçapında ve gezegene 23 bin kilometre uzaklıktadır.