top of page

Plüton

         5 milyar kilometre uzakta bulunan koca kalpli gök cismi : Plüton… 2006 yılında Uluslararası Astronomi Birliği tarafından konulan gezegen kriterlerine uymadığı için gezegenlikten çıkarılmıştır. Keşfedildiği 1930 yılından bu yana yaklaşık 76 yıl boyunca sistemin 9. gezegeni olan Plüton neden gezegenlikten çıkarıldı? Cevabı şöyle :

Plüton kendi içerisinde ufak bir sistem taşır. Kendisine ait irili ufaklı 5 tane uydusu vardır. Güneş Sisteminde büyüklük bakımından 11. sırada yer alır. Ancak bazı olaylar Plüton’un gezegenlikten atılmasına neden olacaktı. Bunlardan başlıcaları :

Plüton’dan sonra keşfedilen Eris’in Plüton’dan büyük olması.

            Plüton’un diğer gezegenlere oranla çok küçük olması (Çap olarak Ay’ın 3 te 2 si büyüklüğündedir)

2005 yılı itibari ile Kuiper Kuşağı’nda keşfedilen binlerce gök cisminin Plüton’dan pek bir farklı olmadığı  (Plüton’un da bu kuşağın bir üyesi sayılması) durumu bu gezegenin, cüce bir gezegen olduğunu gözler önüne sermiştir.

           2006 yılının Ağustos ayında toplanan birlik, bir gök cisminin gezegen olabilmesi için 3 kritere uygun olmasını kararlaştırdı. Bu kriterlerden en önemlisi bir yıldızın yörüngesinde dönmesiydi. Diğer kriterler ise küresel bir yapıya sahip olması ve etrafındaki enkazı temizleyecek büyüklükte olmasıydı. Plüton hem Güneş’in etrafında dönmekteydi hem de küresel bir yapıya sahipti ancak boyutu fazla küçüktü. Ayrıca en büyük uydusu olan Charon Plüton’un %66’sı kadardı ve Plüton etrafındaki enkazı temizleyecek kadar büyük değildi.

 

Dışlanan Plüton

Ayrıca 1 Ocak 1801’de keşfedilen 950 kilometre çapındaki Ceres de, yaklaşık 50 yıl boyunca sistemin 8. gezegeni olarak sınıflandırılmıştır.

Sonuç olarak alınan kararda Plüton 3. kritere uymadığı için gezegenlikten çıkarıldı. Daha sonra 2008 yılında (teselli ikramiyesi gibi) Plüton, bu sınıftan da alınarak Kuiper Kuşağı’ndaki bir çok gök cisminin de yer aldığı “Plütonumsu” sınıfının başına getirildi.

İşi ciddiye alan bazı vatandaşlar ise Plüton’un tekrar gezegen olması adına eylem yapmışlardır. Günümüzde bazı bilim insanları da Plüton’un hala gezegen olduğunu savunmaktadır. Ne derseler desinler, Plüton o koca kalbiyle bizim gönlümüzün gezegenidir.

bottom of page